Djeca su u pustinjama Sjeverne Dakote otkrila rijedak fosil Tiranosaurusa reksa mlađeg uzrasta, što bi moglo da pruži važna naučna otkrića o životu te čuvene vrste dinosaurusa.
Otkriće je objavio Muzej prirode i nauka iz Denvera, gdje će skelet da bude izložen i proučavan, a dobio je nadimak “Tin reks” (od engleske riječi teen – tinejdžer).
U julu 2022. godine, braća Lijam iDžesin Fišer, koji su u to vrijeme imali sedam i deset godina, kao i njihov rođak Kejden Madsen, koji je imao devet godina, pješačili su i tražili fosile sa Semom Fišerom, ocem Lijama i Džesina.
Oko 16 kilometara od grada Marmata, na zemlji kojom upravlja savezna vlada, Lajam i njegov otac su primijetili veliku nožnu kost koja viri iz zemlje.
“Moj tata je vikao da dođu Džesin i Kejden, a oni su dotrčali”, rekao je Lijam, koji sada ima devet godina. “Tata je pitao: ‘Šta je ovo?”, a Džesin je rekao: ‘To je dinosaurus’.”
“Nisam znao koji tip”, dodao je Džesin, koji sada ima 12 godina.
Sem Fišer je poslao sliku paleontologu Tajleru Lajsonu, njegovom bivšem kolegi iz srednje škole koji je sada kustos paleontologije kičmenjaka u Muzeju prirode i nauke u Denveru. Lajson je dobio dozvole za iskopavanje, a u julu 2023. svi su se vratili na tu lokaciju.
U početku se činilo da noga pripada dinosaurusu pačjeg kljuna koji se hrani biljkama.
“Međutim, prvog dana iskopavanja, Džesin i ja smo otkrili donju vilicu iz koje je virilo nekoliko velikih T-reks zuba”, rekao je Lajson.
“I danas se naježim”, dodao je Lajson.
“Ostao sam potpuno bez teksta”, kaže Kejden, koji sada ima 11 godina.
Tiranosaurus, koji je lutao zapadnom Severnom Amerikom, bio je jedan od najvećih dinosaurusa mesoždera.
Čini se da je ovaj tiranosaurus bio star oko 13 do 15 godina, dvje trećine veličine odraslog primjerka, dugačak 7,6 metara i težak oko 1.600 kilograma.
Smatra se da je T-reks potpuno odrastao u dobi od 18 do 21 godine. Vjerovatno najveći poznati tiranosaurus, po imenu Sju, izložen je u Fild muzeju u Čikagu i dugačak je 12,3 metara.
Pronađeni fosil živeo je prije oko 67 miliona godina, blizu kraja perioda krede. Tiranosaurus i ostali dinosaurusi, osim njihovih ptičjih potomaka, izumrli su prije 66 miliona godina nakon što je asteroid udario u Zemlju.
Fosil dolazi iz regije “Hell Creek” formacije koja “čuva posljednji Zemljin ekosistem dinosaurusa” neposredno prije masovnog izumiranja, rekao je Lajson. Na osnovu mekog peščara u kojem je pronađeno, tijelo životinje je očigledno završilo na pješčanoj sprudi u drevnom riječnom sistemu.
Nejasno je koliko je skelet kompletan jer je mnogo kostiju ostalo ugrađeno u komad stijene od tri tone, kojeg sada proučavaju u muzeju. Čini se da pored noge ima mnogo djelova lobanje, kuka i nekih pršljenova, rekao je Lajson.
Tiranosaurus je imao veliku glavu i ogromnu snagu ugriza, hodao je na dvije noge i imao je male ruke sa samo dva prsta. Mlađi tiranosaurus imao je drugačiji tip tijela od odraslog – vitkiji i brži, sa lobanjom koja je bila aerodinamičnija – i možda je lovio drugačiji plijen, smanjujući konkurenciju sa odraslima.
“Mladi Tiranosaurusi bili su mnogo lakše građeni, sa dugim šiljastim nogama, ali bez velike mase odraslih Tiranosaurusa”, rekao je Lajson.
Pronalasci mlađih primjeraka pomažu u otkrivanju brzine rasta Tiranosaurusa i promjena tijela tokom sazrijevanja, rekao je Lajson. Samo nekoliko takvih fosila je dostupno za proučavanje. Čini se da je ovaj nešto veći od drugog fosila mladog Tiranosaurusa pod nazivom “Džejn” koji se nalazi u Prirodnjačkom muzeju “Burpee” u Rokfordu u državi Ilinoj.
Manjina paleontologa misli da je Tiranosaurus živio zajedno sa manjim rođakom po imenu Nanotiranus, na osnovu fosila za koje većina paleontologa vjeruje da predstavljaju mlade Tiranosauruse. Lajson kaže da bi novi fosil mogao da rasvijetli tu dilemu.
Tokom iskopavanja bila je prisutna dokumentarna ekipa, a film “T. REKS” trebao bi da bude objavljen 21. juna.