Prema predviđanjima Copernicus službe za nadzor atmosfere (CAMS), očekuje se da će nova epizoda saharske prašine doći do jugoistočne Evrope i istočnog Mediterana ove sedmice. Predviđa se da će posljednja epizoda dostićii vrhunac tokom današnjeg i sjutrašnjeg dana s povećanom koncentracijom grubih čestica, PM10, na nivou tla u jugoistočnoj Evropi i drugim dijelovima istočnog Mediterana.
Od 10. juna predviđanja CAMS-a pokazuju epizodu prenosa prašine u Sahari koja prelazi središnji i istočni Mediteran, što rezultira visokim površinskim koncentracijama PM10 u područjima kao što su Bugarska, Kipar ili Grčka tokom nekoliko dana s vrijednostima znatno iznad 24-satnog prosjeka praga izloženosti od 50 µg/m3 koji je uspostavila Evropska unija za kvalitet vazduha.
Navedeno ukazuje na značajno smanjenje kvaliteta vazduha u tim zemljama, zajedno s mogućnošću maglovitog neba u pogođenim regijama. S najvišim vrijednostima koje će se najvjerojatnije dogoditi 13. juna, CAMS predviđa da će dnevni maksimum PM10 dostići koncentracije čak i iznad 100 µg/m3, što ukazuje na vrlo loš kvalitet vazduha na temelju indeksa kvaliteta vazduha Evropske agencije za životnu sredinu u nekim djelovima ovih zemalja.
Dvije nedavne epizode
To slijedi dvije nedavne epizode prnosa saharskog pijeska koje su se dogodile između 3. i 7. juna. Prva je takođe uticala na jugoistočnu Evropu i istočni Mediteran. Druga je prešla sjeverozapadnu Afriku, stigavši do Iberijskog poluostrva, južne Francuske i sjeverne Italije. Ove nedavne epizode su najnovije u nizu događaja prenosa saharske prašine preko Mediterana i južne Evrope do sada u 2024. godini.
Mark Parrington, viši naučnik u Copernicus službi za nadzor atmosfere, kaže: “Prenos saharske prašine preko Sredozemlja u Evropu nije neuobičajen. Posmatranja pokazuju porast intenziteta i učestalosti ovih događaja za neke djelove Evrope posljednjih godina, naglašavajući važnost kontinuiranog praćenja naše atmosfere kako bismo razumjeli da bi se kvaliteta vazduha mogla promijeniti u odnosu na te epizode.”
Epizodu su pomno pratile nacionalne vlasti nekih od najpogođenijih zemalja: Bugarske, Grčke i Kipra, koje trenutno surađuju s CAMS-om u okviru Nacionalnog programa saradnje kako bi dodatno povećale točnost i pouzdanost prognoza prašine.
Vasilis Amiridis, direktor istraživanja Nacionalnog opservatorija u Ateni (NOA) u Grčkoj komentariše: “NOA je pratila epizode prodora saharske prašine u Grčku , kako bi informirala stanovništvo o njihovoj ozbiljnosti i potencijalnom uticaju na kvalitet vazduha. Podaci CAMS-a bili su temeljni za precizno praćenje najnovijeg prenosa prašine na velike udaljenosti, pomažući nam da se pripremimo za njegove potencijalne negativne uticaje. NOA je podržana od strane CAMS Nacionalnog programa suradnje za razvoj i pružanje smanjenih prognoza u rezoluciji od 2 km koristeći CAMS i lokalne podatke sa zemaljskih daljinskih senzora u Grčkoj.”
Elena Hristova, voditeljka sektora Nacionalnog instituta za meteorologiju i hidrologiju (NIMH) u Bugarskoj, navodi: „Kako sve više epizoda prašine u Sahari pogađa Bugarsku, posebnu pozornost posvećujemo tim događajima. Konkretne informacije o njihovom intenzitetu i ponašanju bitne su za podizanje svijesti stanovništva o njihovim zdravstvenim implikacijama i za planiranje u ključnim sektorima kao što je proizvodnja energije. NIMH, kao dio Nacionalnog programa saradnje CAMS-a, u operativnom načinu pruža prognoze vezane uz prašinu za šire područje koje pokriva Balkan i Bugarsku, koristeći podatke iz regionalnih i globalnih CAMS modela prognoza.”
Silas Michaelides, glavni operativni menadžer u Centru za izvrsnost ERATOSTHENES, dodaje za Kipar:„Povećanje intenziteta i učestalosti epizoda prenosa prašine na velike udaljenosti u Sahari predstavlja zabrinutost koja nadilazi nacionalne granice, čineći međunarodnu znanstvenu saradnju i nadnacionalne inicijative poput Kopernik je nužan za daljnji razvoj našeg razumijevanja Zemljinog sistema.”