ZBOG NESPOSOBNOG MENADŽMENTA I PARTIJSKIH UHLJEBA: Podgorica gubi avio bitku sa Tiranom

Vijest da će od novembra Ryanair imati samo jednu liniju iz Podgorice koja je nedavno objavljena, samo je nastavak napuštanja crnogorskih aerodroma od strane avio-kompanija. Po utvrđenom redu letjenja za period nakon oktobra, ova kompanija planira da leti jedino za London sa tri nedjeljna leta. Ryanair je prošle zime znatno smanjio broj letova iz Podgorice, međutim i pored toga održavane su četiri linije, i to Berlin, Gdanjsk, Krakov i London.

U periodu ljetnje turističke sezone, ova kompanija će biti najveći prevoznik na podgoričkom aerodromu nakon povratka dijela ukinutih letova. Tako će tokom ljeta Ryanair održavati osam linija sa Podgoricom i to Berlin, Brisel, Gdanjsk, Krakov, London, Mančester, Vroclav i Zagreb. Ipak, nakon završetka sezone, ostaće samo jedna linija.

Prošle godine kompanije Ryanair i WizzAir prekinule su letove za Zagreb, Rim, Mančester, Beč, London i Barselonu,  dok je Ryanair otvorio 17 linija iz Tirane – za London, Milano, Rim, Bolonju, Brisel, Šarlot, Kataniju, Pizu, Veneciju, Mančester, Krakov, Varšavu, Prag, Dizeldorf, Stokholm, Edinburg…

Gube linije, ali važno je da su ”u plusu”

I dok Podgorica gubi linije, rukovodstvo Aerodroma se hvali da je prošlu poslovnu godinu završio u plusu. Kolika je kratkovidost namještenog kadra u ovoj državnoj kompaniji, vidi se i po tome da ne vode računa o većem profitu, privlačenju novih avio kompanija, pozicioniranju podgoričkog aerodroma na vazduhoplovnu kartu Crne Gore i regiona kao što to radi Tirana… Jer nije u pitanju poslovanje sa nekoliko miliona eura, već gubitak potencijalne dobiti od stotina miliona koliko Crna Gora gubi zbog prepuštanja avio tržišta susjednoj Albaniji. Osim toga, poznato je da bez direktnih avio-linija sa zapadnoevropskih i nordijskih tržišta nema turizma, ni elitnih turista u Crnoj Gori, a glavna zamjerka turističkih poslenika prošle sezone je bila upravo slaba avio dostupnost.

Jer dok niskotarifne kompanije otkazuju letove u Crnoj Gori, u Tirani ih otvaraju. Razlog za to leži u menažmentu Aerodroma Tirana i u politici države Albanije na privlačenju investitora raznim podsticajima na više nivoa. Fleksibilna komercijalna politika i način upravljanja u Tirani predstavlja ogromnu razliku u odnosu na crnogorske aerodrome.

Zbog toga sve više Crnogoraca putuje preko Tirane, iako imaju aerodrome u Podgorici i Tivtu. Direktna šteta se ogleda u povećanom platno-bilansnom deficitu, a indirektna se ne može ni izračunati kada se uzme u obzir šteta nanijeta turističkim preduzećima, hotelima, ugostiteljima i čitavom reprolancu u ovoj značajnoj grani naše privrede.

I dok na Aerodromu Tirana intenzivno rade na poboljšanju ponude tokom čitave sezone, naši Aerodromi su vezani za sezonske letove i to u nedovoljnoj mjeri, i pod pritiskom javnosti.

Partijski uhljebi

Opšti utisak je da menadžment Aerodroma, opterećen stalnim smjenama i političkim namještanjima.

Krajem marta za vršioca dužnosti izvršnog direktora Aerodroma Crne Gore, na kratko je postavljen Petar Radulović, dotadašnji zamjenik izvršnog direktora, sin bivšeg poslanika i najkoloritnije ličnosti na političkoj sceni, Branka Radulovića.

Radulović je tako napredovao uprkos procesu koji je protiv njega pokrenula bivša savjetnica izvršnog direktora Aerodroma Crne Gore Biljana Knežević tvrdeći da je Radulović nezakonito, odnosno na osnovu falsifikovane dokumentacije koju je dostavio na konkurs, izabran za zamjenika direktora Aerodroma Crne Gore.

U prethodnoj sistematizaciji nije postojalo mjesto zamjenika izvršnog direktora, pa su mediji ocijenili da je to novo mjesto i uvedeno da bi se ,,po dubini“ rasporedio neki kadar „oslobodilaca“. Radulović je ubrzo vraćen na mjesto zamjenika izvršnog direktora, a sredinom maja Roko Tolić je izabran za izvršnog direktora Aerodroma Crne Gore.

Slučaj partijskog uhljeba Radulovića, kakvih je u svim državnim preduzećima pa i Aerodromima ”na gomile” ogolio je ”prioritete” trenutne vladajuće strukture kojoj je ”uhljebljavanje” kadrova ipak na prvom mjestu, iako ti ”kadrovi” nemaju ni znanja ni volje da dovedu nove kompanije i nove putnike – kako u sezoni, tako i van nje.

Zbog toga je za niskobudžetne avioprevoznike Tirana atraktivna jer njen menadžment vodi komercijalnu politiku čitave godine i radi više i produktivnije nego kod nas. Najveći podsticaji se ogledaju u cjenovnoj politici Tirane, podsticaje za veći broj letova, ulaganja u infrastrukturu… Sve to je veoma privlačno za avio kompanije, posebno one niskotarifne koje dovode najveći broj putnika.

Destinacije sa najvećom dijasporom, kao i one sa turistima za kratke odmore van sezone, dobra marketinška kampanja, podsticaji i pogodnosti za putnike, sve to nudi Tirana dok Podgorica i ne razmišlja u tom pravcu.

Političkim uhljebima u menadžmentu Aerodroma je važno da saldo kompanije bude u plusu makar i za jedna euro. To im daje municiju da nastave privatne ratove, podmetanja i borbu za funkcije. Za izgubljenu dobit izgleda niko neće odgovarati, a ona se mjeri stotinama miliona eura. Crna Gora je već izgleda izgubila tu bitku jer  avioprevoznici imaju praksu da ako razviju jednu tačku, neće joj sami stvarati konkurenciju. S obzirom na blizinu Podgorice od Tirane, ove dvije vazdušne luke su geografska konkurencija.

L.P.Đ.