Evropski zakon o vještačkoj inteligenciji stupio je na snagu juče. To je prvi sveobuhvatni propis o vještačkoj inteligenciji na svijetu.
Prvi put dogovoren u decembru 2023, zakon primjenjuje pristup zasnovan na riziku. Najstrože mjere primjenjuju se samo na “visoko-rizične” sisteme, uključujući alate povezane sa zapošljavanjem i sprovođenjem zakona. Regulacija potpuno zabranjuje sisteme vještačke inteligencije smatrane “neprihvatljivim,” kao što su društveno ocjenjivanje ili policijsko profilisanje.
Za “minimalno-rizične” AI, kao što su filteri za neželjenu poštu, nema dodatnih zahtjeva. Za “ograničeno-rizične” sisteme poput chatbotova, kompanije moraju obavijestiti korisnike da komuniciraju sa AI.
Zakon takođe uvodi poseban skup pravila za opštu namjenu AI, koji uključuje osnovne modele poput onih koji pokreću ChatGPT.
“Evropski pristup tehnologiji stavlja ljude na prvo mjesto i osigurava očuvanje prava svih,” rekla je u izjavi Margrethe Vestager, šefica EU za konkurenciju.
Većina odredbi Zakona primenjivaće se od avgusta 2026. godine. Zabrana AI sistema koji predstavljaju “neprihvatljive rizike” primjenjivaće se za šest meseci, dok će pravila za AI opšte namjene stupiti na snagu za godinu dana.
Za druge, to predstavlja veliki korak ka odgovornoj AI
Sve kompanije koje pružaju usluge ili proizvode u ovom domenu podležu domašaju zakona. Neuspjeh u usklađivanju može izazvati kazne do 7% godišnjeg globalnog prometa kompanije.
Od svog osnivanja, Zakon o AI izazvao je kontroverze. Brojne evropske kompanije su izrazile zabrinutost, bojeći se da bi pravila mogla štetiti konkurenciji i ometati inovacije.
“Pristup Zakona baziran na riziku dizajniran je da osigura da se tehnologije vještačke inteligencije razvijaju i koriste odgovorno, pružajući okvir koji balansira inovaciju sa zaštitom prava građana,” rekla je Maria Koskinen, menadžerka za politiku AI u startapu za upravljanje AI, Saidot.
Bez obzira na stav, sada je vrijeme za kompanije da planiraju svoj put usklađivanja.
“Ovo je vrijeme za organizacije da mapiraju svoje AI projekte, klasifikuju svoje AI sisteme i procene rizike svojih slučajeva upotrebe,” rekla je Enza Lannopollo, glavna analitičarka u savetodavnoj firmi za tehnologiju Forrester.
“One takođe moraju izvršiti mapu puta usklađenosti koja je specifična za količinu i kombinaciju slučajeva upotrebe koje imaju.”
Iako još uvijek nismo videli efekat Zakona na poslovne operacije i konkurentnost, zakon je učinio EU globalnim liderom u postavljanju političkih standarda za tehnologiju, prenosi TheNextWeb.
“Svjedoci smo zore nove ere upravljanja AI,” rekla je Koskinen. “Svijet pažljivo posmatra kako će EU sprovoditi ove regulative, i uticaj koji će imati na globalne prakse AI ne može se precijeniti.”