U Crnoj Gori je od početka 2019. godine do danas ubijeno 16 žena, a počinioci su supružnici, emotivni partneri, bivši partneri ili članovi porodice, podaci su Uprave policije. Najviše žena je ubijeno 2019. njih pet, a alramantan je podatak da su od početka ove godine ubijene tri žene. Dodatno alarmira što je većina žrtava nadležnima prijavljivala da trpi porodično nasilje.
Crnogorski mentalitet, u kojem dominira patrijarhat, umnogome određuje neravnopravne rodne uloge u našem društvu, smatra psihološkinja Centra za ženska prava Ana Jaredić. Od žene se, dodaje, ne očekuje da donosi odluke, a kada doživi nasilje, društvo kao pasivni posmatrač najčešće vidi krivicu u njoj. To, kaže Jaredić, potiče iz dinamike nerazumijevanja nasilja.
,,Kada se govori o nasilju, svi zamišljaju neku situaciju u kojoj će se desiti da ona pretrpi fizičko nasilje i da ona zna da je to pogrešno. Kada bi se to desilo na početku njihovog odnosa žena bi vjerovatno znala da je to pogrešno, međutim, nasilnici obično koriste određene manipulacije i tu dolazimo do pojma prinudne kontrole, jer cilj nasilja je da se postigne kontrola nad osobom“, objašnjava Jaredić.
Kontrola nasilnika vremenom postaje sve veća, što ženu dodatno odvlači od shvatanja da je žrtva. I dok društvo traži opravdanje i krivca na pogrešnoj strani, isto se dešava i u institucijama.
“U institucijama često sjede ljudi koji su dio ovog društva i koji negdje imaju slične stavove. Dešava se zamagle pogled da vide kada da se tu dešava ozbiljno nasilje i da je žena u riziku. Kažem, ne bi smjelo to da se dešava, ali dešava se“, navodi Jaredić.
Zbog svega navedenog raste povjerenje u ženske organizacije u kojima žrtve nasilja dobijaju sveobuhvatnu podršku, navodi Jaredić, ističući da se sa informacijama koje imaju trude da utiču na politike sistema.
“U tom smislu napravljen je jedan napredak. Operativni tim u kojem sjede i predstavnici institucija dao jedno saopštenje, gdje jasno navode da je posljednji femicid možda mogao biti spriječen da nije došlo do određenih propusta institucija. U tom saopštenju su te propuste jasno naveli, što do sad nije bio slučaj“, ističe Jaredić.
Iako postoji pravni okvir koji ocjenjuje kao solidan, Jaredić kaže da sinergija između institucija sistema nije na zavidnom nivou.
“Nedovoljno posvećena pažnja pri procjeni rizika i izostanak brze reakcije, koštalo je mnoge žene u Crnoj Gori njihovog života”, zaključuje Jaredić.