Preminuo vajar Mijo Mijušković

Crnogorski vajar Mijo Mijušković preminuo je danas u 92. godini.

Rođen je 1931. u Nikšiću, gdje je završio osnovnu školu. Tokom Drugog svjetskog rata i okupacije Crne Gore, kao jako mlad postao je partizanski kurir. Po završetku Drugog svjetskog rata poslat je u Bugarsku, zajedno sa drugom djecom iz raznih krajeva Jugoslavije. U Jugoslaviju se vratio 1946. godine, tačnije u Vrnjačku Banju, a godinu kasnije preselio se u Beograd, gdje je upisao Srednju meteorološku školu. Nakon srednje škole, upisao je Višu pomorsku školu u Splitu, koju je ubrzo napustio i 1950. godine nastanio se na Cetinju. Sa 19 godina počeo je da radi u hidrometeorološkoj službi na Cetinju, a kasnije je radio u Podgorici i Nikšiću. Kao meteorolog, posebno je isticao i rad na premještanju Manastira Piva, tokom izgradnje hidrocentrale kod Mratinja.

Prvu samostalnu izložbu imao je 1964. godine na Cetinju, a posljednju prošle godine u Berlinu. Ukupno je imao 41 samostalnu izložbu, a izlagao je i na više od 150 grupnih. O njegovom djelu snimljeno je oko 17 dokumentaraca i TV emisija u Crnoj Gori, Srbiji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Mađarskoj, Njemačkoj i Francuskoj. Dobitnik je Trinaestojulske nagrade, kao i ostalih strukovnih priznanja.

Književnik Mirko Kovač jednom je prilikom zapisao da je „Mijo Mijušković monah (eremit, pustinjak) zavjetovan skulptorskom Redu i posvećen iznalaženju one forme koja bi mu pružila potpunu slobodu kao što je slobodan njegov život.“

“On je pod ugovorom s prirodom, ali obavezan samo pred Bogom koji ga je obdario”, zapisao je Kovač.

Teatrolog Slobodan Marković istakao je da Mijo, vajajući, otkriva dušu, srce i krvotok kamena.

“On je od Boga poslat da nas pomiri s kamenom i da nam kaže kako nam je u njemu i ishodište i uhodište, bez obzira gdje smo nikli i gdje ćemo usahnuti”, zapisao je Marković.

Književnik Dušan Matić rekao je da se pred Mijuškovićevim skulpturama ponekad osjeća kao da je pred početkom našeg postojanja, a u isti mah kao pred rađanjem novoga svijeta poslije jedne tragedije. Pjesnik i likovni kritičar Mladen Lompar zapisao je da je sve ono što je Mijušković stvorio veličina vajarskog djela, samoniklog i toliko dobrog da će se teško prevazići, ne samo u našim okvirima.

“Dilemu o bližem stilskom opredjeljenju ovog opusa jedino je ispravno riješiti činjenicom – Mijo je Mijo”, zapisao je Lompar.

Urednik časopisa National Geografics Brajan Hodžson konstatovao je da Mijušković vjeruje da je duša Crne Gore satkana od drveta i kamena.

“Njegove ogromne ruke mogu da rezbare i oblikuju s izuzetnom preciznošću. I lice mu je krupno kao model za nešto što treba da se iskleše u planini”, zapisao je Hodžson.

Književnik Žarko Komanin istakao je da je „u utrobi čudesnih skulptura Mija Mijuškovića zatočen zvuk, sunce i vrijeme.“

“A sve što je kod njega isklesano u ljepotu zamrznutog pokreta otvara se u nama kao strašna drama čovjeka i vremena: Mijušković je prorok koji se sjeća praoblika”, zapisao je Komanin