Digitalni forenzički centar je u periodu od 1. maja do 31. jula analizirao sadržaj koji se odnosi na Crnu Goru na ruskim propagandnim platformama RT Balkan i Sputnik Srbija. Ti mediji, kao ogranci ruskih državnih medija u Srbiji, pod sankcijama su Evropske unije zbog agresije na Ukrajinu, kojima se pridružila i Crna Gora. Cilj monitoringa je bio da prikaže na koji način i u kojoj mjeri ispostave ruskih državnih propagandnih medija sa sjedištem u Beogradu izvještavaju o Crnoj Gori, saopšteno je iz DFC-a.
Kako su kazali, DFC je u svojim ranijim analizama i studijama ukazivao na ulogu tih medija kao kanala za širenje ruskog i srpskog malignog uticaja u Crnoj Gori. Glavna karakteristika izvještavanja o Crnoj Gori je plasiranje anticrnogorskih i prosrpskih narativa. To je pokazao i tromjesečni monitoring DFC koji je obuhvatio teme: glasanje crnogorske Vlade za Rezoluciju o genocidu u Srebrenici, izglasavanje Rezolucije o Jasenovcu, izručenje biznismena Duška Kneževića, najave atentata na bivšeg predsjednika Crne Gore Mila Đukanovića i zabrana emitovanja ruskih medija u Crnoj Gori.
“Tokom perioda monitoringa analizirana su ukupno 203 članka na portalu RT Balkan. Polovina analiziranih članaka sadržala je neki vid manipulacije informacijama kojima se pokušava uticati na javno mnjenje. Na portalu RT Balkan ključni narativi su bili: Stranci/Zapad upravljaju Crnom Gorom (46), Crna Gora kroz istoriju nije imala nikog bližeg od Srbije i Rusije (31), Crna Gora je podijeljena (24), Diskriminacija i ugroženost Srba u Crnoj Gori (22) i Rezolucijom o genocidu u Srebrenici Srbi se proglašavaju genocidnim narodom (20)”, navodi se u analizi.
Kako se dodaje, odluka crnogorskih vlasti da se ukine emitovanje ruskih medija na portalu RT Balkan se karakteriše kao fašizam, a Crna Gora kao provincija NATO pakta koja radi sve što se od nje traži i da je Crna Gora pristala da ne misli svojom glavom. Dakle, ta odluka je ponovo pokrenula narativ koji smo takođe već analizirali, a to je negiranje suverenosti Crne Gore u vođenju vanjske politike u skladu sa sopstvenim vanjskopolitičkim interesima.
“Tokom maja, juna i jula na portalu Sputnik Srbija analizirano je 137 članaka, od kojih su 72 sadržala jedan ili više narativa. Na tom portalu su prepoznati gotovo isti narativi kao i na RT Balkan što ukazuje na sinergiju u njihovom djelovanju. Narativ sa najvećim brojem tekstova bio je da se Rezolucijom o Srebrenici Srbi se proglašavaju genocidnim narodom (31), zatim slijede narativi: Stranci/Zapad upravljaju Crnom Gorom (26), Crna Gora kroz istoriju nije imala nikog bližeg od Srbije i Rusije (17), Demonizacija Zapada (10) i Crna Gora je podijeljena (9)”, piše u analizi.
Sputnik Srbija je, kako se navodi, vodio snažnu kampanju kojom se Rezolucija o Srebrenici pokušala predstaviti kao akt koji srpski narod predstavlja genocidnim i da je Crna Gora pod pritiskom zapadnih sila da glasa za Rezoluciju o genocidu u Srebrenici. U izjavama sagovornika Sputnik Srbija uočava se narativ koji je sve prisutniji u javnom prostoru, a to je da je Crna Gora ambasadoristan i da njenom unutrašnjom i vanjskom politikom upravljaju zapadne ambasade i zapadni centri moći. Prisutan je i bio i narativ koji godinama unazad puni stupce srpskih medija o ugroženosti i oberspravljenosti Srba u Crnoj Gori.
“Zvanična Podgorica je u julu 2024. godine zabranila emitovanje sadržaja 20 ruskih medija, među kojima i balkanske servise RT i Sputnika i na taj način se usaglasila sa spoljnom politikom Evropske unije u praćenju mjera prema Rusiji, zbog invazije na Ukrajinu. Ipak, portalima Sputnik Srbija i RT Balkan je i dalje moguće pristupiti, jer u Crnoj Gori nema institucije koja je nadležna za portale i njihovo djelovanje”, dodaje se.
Hibridne kampanje koje proizvode RT Balkan i Sputnik Srbija koje se direktno suprotstavljaju evroatlantskom opredjeljenju Crne Gore šire se i putem propagandnih portala IN4S i Borba. Vjerodostojno prenošenje tekstova sa ruskih ispostava u Beogradu na prosrpskim i proruskim portalima u Crnoj Gori posebno se uočava tokom važnih društveno-političkih procesa u Crnoj Gori.
“Izostanak odgovora crnogorskih institucija na koordinisane kampanje koje portali sprovode u sinergiji s političkim akterima, organizacijama i analitičarima, dodatno narušava povjerenje javnosti u rad državnih institucija. Takva pasivnost institucija doprinosi širenju dezinformacija, negativnih narativa i senzacionalističkog sadržaja, što ozbiljno ugrožava demokratske procese i stabilnost društva. Umjesto da aktivno reaguju i sankcionišu takve pojave, institucije ostavljaju prostor za manipulaciju javnim mnjenjem, čime se povećavaju tenzije i polarizacija crnogorskog društva”, zaključuju iz DFC-a.